Ud teli seçimi nasıl olmalı sorusuna karşılık gelebilecek bazı bilgilere yer vermek gerekli. Ud ve Lavta müzik aletlerinde tel seçimi çok önemlidir. Zira Ud ve Lavta teli seçerken ne kadar süre dayanıklı olacağına, nasıl bir ses duyumu alınacağına karar vermeliyiz. Daha uzun ömürlü bir tel mi? Daha bas veya tiz çınlaması olan tel seçimi mi yapmalıyız? Bunun için aşağıdaki Ud ve Lavta tel modelleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Atölye‘de, Kürschner Ud teli kullanıyoruz. Bunun sebebi, Ud ve Lavtalarda ile dengeli bir ses veriyor olması. Her enstrümanda en önemli husus telin dayanımlı olması ve sesin dengeli olmasıdır. Ancak farklı ihtiyaçlar ve beklentiler sonucunda tel seçiminiz değişebilir.
Pyramid Ud Teli
Merkezi Almanya-Earlengen’de olan ve tel imalatında geniş bir enstrüman skalasına sahip firmadır. Kuruluşu 1850’li yıllara dayanan firma ikinci dünya savaşından sonra tel ve diapozon üretiminde dünya devleri arasına girmiştir. 1980’li yılların başından itibaren Türk ve Arap udlarına uygun tansiyonda teller üretmeye başlamıştır. Yumuşak ve rezonanslı yapısı ile pyramıd teller en önemli lutiyelerin udlarında tercih ettiği markalardandır.
Saten ve fazlaca gümüş alaşımlı bakır sargı teller ile naylon yapılı Neva ve Gerdaniye telleri pvf (polivinil florür) maddesinin verdiği mid’li derin tonlar ile geniş rezonanslı yapıyı tamamlar.
Kürschner Ud Teli
Almanya patentli 2014 yılı itibarı ile Türkiye-İzmir’de üretimine devam edilen tel markasıdır. Merkezi Taunusstein’dadır. 90’lı yılların başından itibaren İstanbul Kenan ÖZTEN patent ortaklığı ile Türk udlarına uygun tansiyonlu tel üretimine başlamıştır.Uzun yıllar Kenan ÖZTEN atölyesi tarafından yapılan imalat 2009 yılında el değiştirerek İzmir Barış Yekta KARATEKELİ ve Bilgin KARATEKELİ kardeşler tarafından imal edilmeye başlamıştır. Kürschner teller yumuşak sargılı uzun rezonanslı ve tiz yapılı bir karaktere sahiptir. Hafif cızlamalı nezleli ton diye tabir edilen ud tonunu sevenler için bulunmaz bir teldir. Alt performans udlarda dahi şaşılacak derecede güzel sonuçlar doğurabilir. Bakır oranının fazlalığı ve yumuşak pvf kullanımı ile sesi olağan üstü bir tel kombinasyonudur.
Galli Ud Teli
1890 yılında Tommaso Galli tarafından kurulan İtalyan Galli firmasının ürettiği teldir. Tamamı bilgisayar güdümlü makineler ile sarılan ürünler GR-75,GR-85,O200 kodlu üç tip şeklindedir. Bunlar içinde GR-75 ve GR-85 Türk udları için özel üretilmektedir. Bir ayrıcalık olarak GR-85 modelinde ilk iki tel siyah naylon yapılı olup sert ve patlayan tonlar için idealdir. Genel olarak Galli ud telleri orta yumuşaklıkta ve derin tonlu sonuçlar verir.
D’addario Ud Teli
Amerikan firması olan d’adario’nun ud ve kopuz gövdeli saten-bakır sargı telli enstrümanlar için tasarladığı model olan J-95 , optimum rezonans ve farklı mızraplama stillerini tolere ederek ortalama bir ud tonu elde etme imkanı sunmaktadır. Lazer mikrometre muayene ve kapalı gerilim kontrol sistemi ile üretilen J-95, uzun ömürlü ve bas bir ton isteyen icracıların vazgeçilmezlerindendir.
La Bella Ud Teli
Dünyadaki en köklü tel yapım firmalarından olan “E&Q Mari” firmasının tescilli markası olan La Bella ud icracıları arasında bir efsanedir. La Bella ud gibi doğu kökenli enstrüman tellerinin imalatı yanında, antik enstrümanların tellerinin imalatını da geleneksel usulleri teknoloji ile birleştirerek devam ettirmektedir. Bu haklı şöhretinin yanında piyasada bir o kadarda sahtesine rastlamak mümkündür. Yıllardır çizgisinden vaz gezmeyen La Bella OU-80 modeli ile Türk udilerine tansiyonlu, sert ve uzun ömürlü telleri sunmaktadır.